روشهای مختلف کود دهی و آشنایی با آن
روش و زمان درست کوددهی، برای تغذیه گیاهان بسیار پر اهمیت است.روش کوددهی به نوع کود(آلی، شیمیایی، زیستی)، حالت کود(جامد،مایع)، نوع گیاه، زمان کوددهی،(قبل یا بعد از کاشت و یا درحین کاشت یا بعد از رویش)و هدف از کوددهی(تقویت و یا تامین کمبود عناصر مورد نیاز گیاه)بستگی دارد.
روش و زمان درست کوددهی، برای تغذیه گیاهان بسیار پر اهمیت است.روش کوددهی به نوع کود(آلی، شیمیایی، زیستی)، حالت کود(جامد،مایع)، نوع گیاه، زمان کوددهی،(قبل یا بعد از کاشت و یا درحین کاشت یا بعد از رویش)و هدف از کوددهی(تقویت و یا تامین کمبود عناصر مورد نیاز گیاه)بستگی دارد.
- هفت روش متفاوت جهت کوددهی وجود دارد که عبارتند از:
1- محلول پاشی کود
2- کوددهی به روش چالکود
3- روش پراکندن
4- روش نواری
5- روش کناری
6- تزریق به داخل تنه درخت
7- کودپاشی همراه با آب آبیاری
- روش محلول پاشی یا تغذیه برگی:
در این روش کود را در آب حل نموده، سپس با محلول پاشها(سمپاش ها) روی برگها میپاشند.محلول پاشی روی گیاهان در برخی موارد از مصرف کود در خاک بهتر و مفیدتر است.
- اکثرا برای استفاده از کودهای میکرو از این روش کوددهی را استفاده میشود.
- در مورد عناصر پرمصرف و ماکرو نمی‌توان همه نیاز غذایی را از طریق برگ تامین کرد، برای این کار بهتراست از طریق ریشه عناصر را در اختیار گیاه قرار داد.
- برای محلول پاشی به طور عمومی از سمپاش ها استفاده میشود.
- تغذیه برگی برخی از عناصر نظیر بور، منگنز، روی و آهن در خاکهای آهکی کشور ما ایران، در قیاس با مصرف خاکی مناسب تر است.
- برای مصرف کودها به روش محلول‌پاشی بهتر است در شب اقدام نکنید چون کارایی جذب در این زمان پایین بوده و امکان بروز بیماری‌های قارچی زیاد است. بهترین زمان محلول‌پاشی در اکثر گیاهان ساعت ۶ تا ۱۰ صبح است.
- در حجم کم کودها را باهم مخلوط نکنید. ( چند کود بصورت همزمان در یک ظرف کوچک مخلوط نشود)
- در زمان محلول‌پاشی هیچ سمی را به همراه کود ترکیب نکنید.
- به هنگام استفاده کودها به روش محلول‌پاشی، از آب شور برای تهیه محلول‌های کودی استفاده نکنید. آب شور حاوی بور و منیزیم است که مقادیر بالای آنها باعث ایجاد مسمومیت در گیاه میشود.
زمان مناسب:
محلول پاشی معمولاً در زمانی که شرایط خاک نامناسب باشد و همچنین به منظور برطرف کردن سریع علائم کمبود، روی گیاه انجام میشود.
- روش چالود:
چالکود راهکاری مناسب جهت جبران کمبود کودی درختان است . در این روش نزدیک ریشه درخت (در محل سایه انداز درخت) چاله هایی حفر می کنند و آنها را با مخلوط کودهای آلی و شیمیایی پر می کنند.
- برای هر درخت میوه باید دو تا چهار چاله حفر شود اما تعداد چاله ها بسته به نوع درخت، وضعیت خاک، سن درخت و ... متفاوت است .
- در باغ های پر تراکم می توان یک چاله بین هر دو درخت حفر کرد .
- در این شیوه تعدادی چاله در محل سایه انداز درخت، در اندازه ۴۰ × ۴۰ سانتیمتر حفر می کنند.
- بعد از حفر چاله، قسمت پایین چاله را با کود دامی و سپس کودهای شیمیایی را با 5 کیلوگرم کود دامی پوسیده مخلوط ودر ته چاله بریزید و بقیه چاله ها با کود دامی پوسیده پر کنید .
زمان مناسب :
بهترین زمان انجام روش چالکود در فصل زمستان و بهمن ماه است تا از آبشویی کودها جلوگیری شود وهمچنین فرصت باقی مانده تا فصل بهارموجب می شود تا براثر بارندگی عناصر آزاد شده و ریشه از آن کمک بگیرد.
- روش پراکندن:
پاشیدن کود در سطح خاک یا مزرعه، قدیمی ترین، ساده ترین و ارزانترین روش مصرف کود است.
- تقریبا با این روش کوددهی تمامی کودهای جامد قابل استفاده می باشند.
- بعد از پراکنده شدن کود بر سطح خاک آن را با دیسک یا کولتیواتور با خاک مخلوط می کنند.
- این روش در دیم کاری نیز کاربرد دارد، البته در زمانی که احتمال بارندگی بسیار بالا باشد.
زمان مناسب:
این روش میتواند قبل و یا بعد از کاشت انجام گیرد.
قبل از کشت، در هنگام آخرین نوبت از تهیه بستر بذر و بعد از مسطح سازی انجام می دهند.
پس از کاشت باید بلافاصله آبیاری انجام گیرد تا کود در داخل آب حل شده و به داخل خاک نفوذ کند.
- روش نواری:
این روش کوددهی معمولا در زراعت هایی که به شکل نواری انجام شده باشد، استفاده می شود.
- کود را در این شیوه در یک یا دو سمت کناری و زیر بذر ( ۳ تا ۱۰ سانتی متر در پهلو و ۵ تا ۸ سانتی متر در زیر) قرار می دهند.
- کود در نواری به عرض ۵-۲ سانتی متر در کنار بذر ریخته می شود.
- اکثرا این شیوه برای گیاهان وجینی و یا کشت های ردیفی مناسب است.
زمان مناسب:
زمان کوددهی این شیوه در هنگام بذرکاری گیاهان وجینی می باشد.
- روش کناری:
در اين روش كود را در كنار رديف های كشــت با ایجاد شکاف در عمق زیاد به صوت نواری می ريزند.و روی آن را با خاک پر میکنند.
- برای کوددهی سرک به گیاهان وجینی در کشت های جوی پشته ای کاربرد دارد.
- در این مورد نیز مانند روش پراکندن، آبیاری پس از عملیات کوددهی ضروری است.
زمان مناسب:
از این روش کوددهی بهتر است قبل از وجین و سله کشی استفاده شود.
- کوددهی به روش تزریق درتنه درخت:
تزریق عناصر غذایی به تنه ی درخت در گذشته رواج داشته است،به این صورت که سوراخی داخل تنه ی درخت ایجاد می کردند و یک لوله داخل آن قرار می دادند که ترکیبات غذایی و آنتی بیوتیک های داخل لوله به تدریج جذب گیاه می شد.
- علاوه بر مواد غذایی این روش کوددهی برای تزریق سموم نیز به کار می رود.
- عناصر غذایی در این شیوه با فشار بالا به داخل گیاه تزریق می شوند.
- این روش کوددهی مزایایی را چون حجم کمتر مواد غذایی مصرفی و کاهش آلودگی زیست محیطی در پی دارد.زمان و انواع روش کوددهی گیاهان
- در ایران از روش تزریقی برای برطرف کردن کلروز آهن و کمبود روی،منگنز و بور در درختان میوه مثل سیب، گلابی و به استفاده می شود.
- تاثیرگذاری این شیوه بسیار سرعت بالاتری نسبت به سایر روش ها دارد.
زمان مناسب:
بسته به هدف و نوع ماده ی تزریق شده، زمان تزریق متفاوت است.
زمان تزریق با توجه به اینکه انتقال مواد در شیره ی آبکش به شکل فعال و براساس رابطه ی منبع (برگ ها) و محل مصرف(میوه یا ریشه) می باشد، حائز اهمیت است.
اگر در تابستان تزریق صورت گیرد قسمتی از مواد به ریشه ها منتقل می شود،بنابراین هنگامی که کنترل پوسیدگی ریشه و انتقال مواد به ریشه مورد نظر باشد زمان کوددهی باید در تابستان و پس از توقف رشد رویشی باشد.
- کود دهی همراه با آبِ آبیاری:
در این روش، کودهای محلول، درآب حل میشود و محلول کودی در آبِ آبیاری تزریق می شود و با آبیاری قطره ای یا بارانی در سطح مزرعه پخش می شود.
- دادن کود نیتروژنه (به صورت اوره) با آب آبیاری بسیار معمول است. با این روش می توان 20 تا 30 کیلوگرم نیتروژن را در هر بار آب آبیاری به خاک اضافه نمود و به این طریق تمام نیتروژن مورد نیاز محصول را به صورت سرک در فواصل زمانی مناسب و طی دوران رشد سریع در اختیار گیاه قرار داد.
- استفاده از این روش برای بعضی از کودها ،مناسب نیست از جمله: نیترات آمونیوم، اسید فسفریک و سولفات آمونیوم .
- زمانی که امکان وارد شدن کارگر یا تجهیزات کودپاشی به مزرعه در طول دوره ی رشد وجود ندارد،کود آبیاری انتخاب خوبی برای برطرف کردن نیاز غذایی گیاه است.
- از محاسن این روش،کاهش آبشویی کود از منطقه ریشه و در نتیجه کاهش آلودگی آبهای زیرزمینی می باشد.
دیدگاه خود را بنویسید